Bireyin yaşamı boyunca bulunduğu coğrafik yerleşimi, yaşadığı kültürel çevresi, yaşı, cinsiyetine bağlı olarak sesini kullandığı perde (sesin inceliği-kalınlığı),şiddet (sesin kısıklığı veya yüksek olması) ve kalitesinin (pürüzlülük ve boğukluk) diğer bireylere göre farklılaşmaya başladığı durumlarda ses bozukluğu ortaya çıkar.
Ses bozuklukları, dört farklı nedenden oluşur. Bunlar: organik, psikolojik, nörojenik ve fonksiyonel bozukluklardır. Nodül, polip, kistler, reinke ödemi, kas gerilim disfonisi, püberfoni (Mutasyonel Falsetto), sulkus vokalis, ses teli felci, spazmodik disfoni vb. gibi durumlarda ilgili hekimin yönlendirmesi ile hastalar, dil ve konuşma terapisti tarafından ses terapisi almalıdır. Ses bozukluğu, ses suistimalli konuşma alışkanlıkları (sürekli bağırarak konuşma vb.), tıbbi sebepler, kronik hastalıklar, hormonal sorunlar, mide sorunları, alışkanlıklar (alkol, sigara tüketimi vb.) ya da nörolojik bozukluklar sebebiyle ortaya çıkabilir. Ses terapisi hastalara ses sistemlerini kullanarak mümkün olan en iyi sesi nasıl üretebileceklerini, zarardan ya da hastalıktan nasıl geri döneceklerini ve nasıl korunacaklarını öğretmeyi amaçlayan ve ses tellerinin sağlığı için gerekli uygun perde, yükseklik ve ses kalitesini sağlamaya yönelik egzersizler içeren bir programdır. Sese zarar verecek çevresel etkilerin ve davranışların azaltılması ya da yok edilmesi ile birlikte sesinin sağlıklı kalması için gerekli kullanım ve bakımın sağlanması için var olan bir programın parçası olarak koruyucu bir yaklaşımdır.
On günü aşkın bir süredir soğuk algınlığı ya da alerji gibi bir sebebe bağlı olmadan ses kısıklığı, konuşurken fazla efor harcama, seste değişiklik ya da gırtlakta rahatsızlık hissi yaşandığında kulak-burun-boğaz hekimine başvurarak, hekiminizin yönlendirmesi ile bir dil ve konuşma terapistinden değerlendirme alabilirsiniz.
Pediatrik Ses Bozuklukları
Ses telleri bebeklikten ergenliğe kadar sürekli bir gelişim içindedir ve bu gelişim 3 farklı dönem altında incelenir. İlk dönem 3 yaşına kadar devam eden hızlı bir gelişim sürecidir. İkinci dönem ergenliğe kadar süren yavaş gelişim gösteren bir dönemdir. Üçüncü dönem ise ergenlik dönemidir. Bu dönemle birlikte gelişimde yeniden hızlanma gözlenir. Kız ve erkek çocukların gırtlak yapıları ve sesleri arasında bir farklılık yokken ergenlik dönemi ile birlikte farklılaşma başlar. Çocukluk çağı ses bozuklukları sesin herhangi bir parametresinde (perde, entonasyon, rezonans, şiddet, fonasyon, ses kalitesi) ortaya çıkan sapmalardır. %6-23 arasında görülür. Okul döneminde, erkek çocuklarında daha fazla görülürken, ergenlik döneminde kızlarda daha sıktır.